การขายหุ้นบริษัทในเครือจนเสียอำนาจการควบคุม

พี่น้อง AC1 เรามาดูเรื่องการขายหุ้นบริษัทในเครือจนเสีย control / อิทธิพลฯ กัน

เราดูเรื่องการเปลี่ยนสัดส่วนการถือหุ้นมาสองตอนแล้ว คือ

- การเปลี่ยนสัดส่วนโดยไม่เสียอำนาจควบคุม

- การเปลี่ยนสัดส่วนที่ทำให้ได้มาซึ่งอำนาจควบคุมตามลิงค์นี้

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=3141388839461237&id=1418042768462528

คราวนี้เราก็มาดูเรื่อง “การเปลี่ยนสัดส่วนที่ทำให้เสียอำนาจควบคุม / เสียอิทธิพลอย่างมีสาระสำคัญ” กัน ตามที่เราเข้าใจกันตลอด ถ้าเราคุยเรื่องสัดส่วนการลงทุนมันจะแบ่งเป็น 3 ช่วงดังนี้

• 0% ถึง <20% ถือเป็น passive minority โดย investor จะไม่มีอิทธิพลอย่างมีสาระสำคัญกับ investee ซึ่งต้องวัดมูลค่าด้วย FVPL หรือ FVOCI ตาม TFRS 9

• 20% - 50% ถือเป็น active minority ซึ่ง investor จะมีอิทธิพลอย่างมีสาระสำคัญกับ investee ซึ่งต้องใช้วิธีส่วนได้เสียในการวัดมูลค่าของเงินลงทุนตาม TAS28 และ

• >50% - 100% ถือเป็น majority ซึ่ง investor จะมีอำนาจควบคุม investee จึงต้องเดินตาม TFRS 10 โดยรวม investee เข้ามาในงบการเงินรวม

จากรูปในโพสต์ ถ้ากิจการที่มีอำนาจควบคุม (เส้นสีเทาและเส้นสีส้ม) ขายหุ้นที่ถือไปจนเหลือต่ำกว่า 50% ให้ถือว่าสูญเสียอำนาจควบคุม ซึ่งกิจการต้องหยุดนำ investee มาจัดทำงบการเงินรวม ถือเสมือนว่าขายหุ้นที่ถือไว้ทั้งหมด แล้วซื้อกลับมาด้วยมูลค่ายุติธรรม โดยกรณีสีเทาให้มองว่าขายหุ้นออกไป 85% แล้วซื้อกลับ 30% กรณีสีส้มให้มองว่าขายไป 70% และซื้อกลับมา 10% หลังจากนั้นก็รับรู้และวัดค่าตาม TFRS ที่เกี่ยวข้อง

เช่นเดียวกับกรณีที่กิจการสูญเสียอิทธิพลอย่างมีสาระสำคัญ (เส้นสีแดง) ให้กิจการมองว่าขายหุ้นไป 25% แล้วซื้อกลับด้วย FMV 10% หลังจากนั้นก็รับรู้และวัดค่าตาม TFRS ที่เกี่ยวข้อง

และหากเงินลงทุน บ.ย่อย / บ.ร่วม มี OCI ค้างอยู่ก็ต้องปิด OCI ทิ้งก่อนเข้า P/L หรือ R/E (แล้วแต่กรณีว่าเป็น Recycle Item หรือ Unrecycle Item) ก่อน